همه اینو می دونیم که شیطان دشمن دیرینه و قدیمی ماست .

 ولی ممکنه شناسایی حملات او را یا ندانیم  یا غافل باشیم .

قرآن مجید بسیار زیبا و دلسوزانه  نقشه و سنگرهای شیطان را برای ما معرفی می کند.

می فرماید: شیطان از چهار طرف به شما حمله ور می شود و دو طرف دیگر را

 خداوند اجازه حمله به او نداده!

و به ما فرموده از این دو جا شمابرحمله او ضد حمله  و به بهتر بر تک او پاتک بزنید .

البته این جهات از امور معنوی اند نه حسی ،  وراه مقابله آنها هم معنوی است

یعنی ما در واقع در معاصره شیطانیم و باید راه فرار و حمله بر او را از قرآن بیاموزیم .

اینکه شیطان از جلو  به ما حمله می کند یعنی ما را نسبت به آینده و آخرت بی اعتقاد می کند تا با دست خالی از دنیا برویم .

از پشت به ماحمله می کند و ما را نگران اولاد و اموال می کند تا حقوق الهی مثل خمس و .. را فراموش کنیم .

از سمت راست حمله می کند ،سمت راست کنایه از قدرت است یعنی با پست و مقام  ما را مشغول می کند تا از خداوند غافل شود .

از سمت چپ حمله می کند ، چپ کنایه از شوم و بدی است یعنی از را شهوت و منکرات بر بعضی

از انسانها حمله می کند تا دینشان  را بر باد دهد.خلاصه آنقدر نقش های دقیق و ماهرانه ای دارد

که می داند بر هر شخصی از چه راهی حمله کند و او را بی حیثت و بی آبرو کند.

اما خداوند حکیم  از شش جهت اصلی ، دو راه را بر او بسته و اجازه حمله نداده است

یکی از بالا و دیگری از پایین ،

یعنی اگر از این 4 جهت به ما حمله کرد ما با این دو راه حملات او را خنثی کنیم.

از بالا یعنی راه دست به دعا و پناه بردن به عرش خداوند باز است

و از پایین راه سجده و خشوع که راهی میان بر و بسیار نزدیک به الله است هم باز است چیزی

شیطان به خاطر سجده نکردن از درگاهش رانده شد.

قرآن این جریان را در سوره اعراف ایه17 بیان فرمود:

(ثُمَّ لَآتِیَنَّهُمْ مِنْ بَیْنِ أَیْدِیهِمْ وَ مِنْ خَلْفِهِمْ وَ عَنْ أَیْمانِهِمْ وَ عَنْ شَمائِلِهِمْ وَ لا تَجِدُ أَکْثَرَهُمْ شاکِرِینَ).

سپس از پیش رو و از پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ آنها

به سراغ آنها مى‏ روم و اکثر آنها را شکرگذار نخواهى یافت.