هشدار
گفتگو با خویشاوندان محتضر(لحظه جان دادن )
فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ (83) وَ أَنْتُمْ حِینَئِذٍ تَنْظُرُونَ (84) وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْکُمْ وَ لکِنْ لا تُبْصِرُونَ (85) فَلَوْ لا إِنْ کُنْتُمْ غَیْرَ مَدِینِینَ (86) تَرْجِعُونَها إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ (87) واقعه
پس چرا هنگامى که جان به گلوگاه مىرسد (توانایى بازگرداندن آن را ندارید)؟! (83)و شما در این حال نظاره مىکنید (و کارى از دستتان ساخته نیست) (84)و ما از شما به او نزدیکتریم ولى نمىبینید! (85)اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمىشوید، (86)پس آن (روح) را بازگردانید اگر راست مىگویید! (87)
یکی از بزرگترین وغمبارترین حوادث دوران زندگی انسان ، لحظه جدایی و فراق عزیزان است . در آن هنگام که روح به حلقوم مىرسد، انسان خود را تماشاچی از دست دادن بهترین نزدیکانش می بیند وکاری ازاو بر نمی اید .هر چه انسان به ان محتضر نزدیکتر و وابسته تر باشد ، ودرکناراو بودن برایش لذت بخش تر باشد ، درد جدایی غمناکتر خواهد بود. این صحنه از زندگی بسیاری از حقایق و پشت صحنه های زندگی را برای بشر روشن واشکار می کند . در این ایات گویا خداوند به طور مستقیم ضعف وزبوری بشر رابه رخ خودشان می کشاند و غیر مستقیم قدرت وتوان خود را به همه گوشزد می کند تا کسانی که دست به انکار ایات الهی می زنند و به امکانات مادی خود می بالند قدری در رفتار وعمل خود تجدید نظر کنند وگرنه روزی ضعف وزبونی خودرا خواهند دید همچنان که الان ضعف و قدرت عزیزان و بستگان ظاهرا قوی دیروز را با چشمانشان می بینند.
لذا ایه می فرماید: " فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ"چرا هنگامى که جان به گلوگاه مىرسد، توانایى بازگرداندن آن را ندارید؟ گوینده یا خداوند است یا فرشته مرگ ، مخاطب اقوام و بستگان محتضر هستند ، یعنی ای شمایی که قدرت وامکانات دارید، هرچه به ذهنتان می رسد تا او را از مرگ نجات دهید اعم از دارو و دکتر تا پول و سحروجادو و.. انجام دهید ، اما بدانید که قدرت شما در برابر خداوند هیچ است. چه بسیار افراد متخصص بودند که خداوند با همان تخصص جان انها را گرفته است افرادی بودند فوق تخصص قلب بودند با همان بیماری قلب از دنیا رفته اند. وچه مستکبران قلدری وخونریزی بودند که در این لحظه خودرا در برابرقدرت الهی خوار وذلیل می دیدند وتقاضای عفو می کردند ولی کارشان ازکار گذشته ، نقل شده: حجاج خونریز تاریخ زمان مرگش گفته: خدایا مرا بیامرز! که مردم اتفاق دارند تو مر ا نمی امرزی.اری وقتی فرمان مرگ صادر شد تمام خلق نمی توانند یک لحظه ان را کم و زیاد کنند به تعبیر قران: " فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ لا یَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا یَسْتَقْدِمُونَ.اعراف آیه 32."
تفسیر نمونه تعبیر جان به گلو رسیدن در آیه فوق را کنایه از واپسین لحظههاى زندگى و تدریجی بودن جان کندن می داند ومیگوید: شاید منشا آن این است که غالب اعضاىپیکر مانند دستها و پاها به هنگام مرگ قبل از سایر اعضاء از کار مىافتد، و گلوگاه از آخرین اعضایى است که از کار خواهد افتاد.در آیه 26 سوره قیامت نیز مىخوانیم: کَلَّا إِذا بَلَغَتِ التَّراقِیَ:" کافران ایمان نمىآورند تا زمانى که روح به ترقوه آنها برسد" (" ترقوه" استخوانهایى است که اطراف حلق را فرا گرفته است). تفسیر نمونه، ج23، ص: 280
بله انسان فقط در حد یک نظاره گر است که لحظه درگذشت عزیزان را از نزدیک می ببیند نه بیشتر " وَ أَنْتُمْ حِینَئِذٍ تَنْظُرُونَ " شما ای اهل خانه در این لحظه ، مرگ اقوام را می بیند ولی چه سود که کاری از شما ساخته نیست!.اگر انسان اهل تذکر باشد هیچ چیز مثل این لحظه انسان را از خواب غفلت بیدار نمی کند ومایه تذکر وهشدار نیست.بعد ایه گویا جواب انسان های ظاهر بین را می دهد که فکر نکنید ،اگر دستتان را در دست محتضروچشم در چشمش گذاشتید شما به محتضر نزدیک هستید ، نه چنین نیست بلکه نزدیک واقعی ما هستیم که هم از ظاهرو باطن وهم از نظرعلم و قدرت به او نزدیک تریم چیزی که شما نمی بینید فرشتگان ما که در حال قبض روح او هستند نیز نزدیکتر از شما مىباشند" وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْکُمْ وَ لکِنْ لا تُبْصِرُونَ" مانزدیک به او هستیم و می دانیم که او درچه حالی دارد جان میدهد ،باسختی یا به راحتی ، چیزی که سختی یا راحتی ان به ذهن شما خطور نمی کند.چرا که ما از خود شما به شما نزدیک تریم واز هرکس به او نزدیکتریم حتی از رگ گردن به او" نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ" ق 16 اری اگر خداوند درهمه حال واز همه کس به ما نزدیکتر است چرا این همه غفلت ؟ چرا این همه گناه ؟ ایا ما به اونزدیک هستیم یا نه ؟ سوالی که مثل مشق شب هرشب قبل ازخواب باید ان را مرور و حساب و کتاب کنیم ودر پی جواب ان باشیم .
" فَلَوْ لا إِنْ کُنْتُمْ غَیْرَ مَدِینِینَ تَرْجِعُونَها إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ " کلمه "مدینین" از ماده دین است به معناى" مجزیین- جزا دادهشدگان" است پس اگر شما کیفر نمىبینید، پس چرا اورا بر نمىگردانید، یعنى پس چرا بر نمیگردانید جان کسى را که برای شما عزیز است وقتى که بگلویش رسید و آن را بجاى خود بر گردانید اگر معتقد به ثواب و عقاب جزا نیستید و اگر محاسبه نمیشوید. این ایه روی سخنش بر توبیخ کسانی است که اعتقادی به حساب وکتاب ندارند .زیرا همان طوری که در اول همین سوره مردم را به سه گروه تقسم کرد یکی مقربان ، دوم اصحاب یمین ، سوم اصحاب شمال، فقط اصحاب شمال هستنندکه مشکل دارند چون ایه بعدی نتیجه پرونده هرگروه را بعد از بررسی بیان می کند که هرکدام چه جایگاهی دارند فَأَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ، فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ ...
