بازار در واقع «قلب شهر» و محل خرید و فروش کالاست.کمتر کسی یافت

می شود که روزانه یا حداقل هفته ای یکبار  به بازار رجوع نکند.

بازارها بستگی به نقشی که دارند با هم فرق می کنند. هر چه بازار مهمتر

و جذابتر باشد ، پای افرادی خاص به آنجا باز می شود که به آنها «دلال »

می گویند. در واقع دلالها با گرفتن پولی از مشتری یا فروشنده با هر قیمتی

که شده معامله را جوش می دهند؛ لذا وقتی می خواهی خودروی بفروشی

در همان مرحله اول چندین دلال دور ور انسان جمع می شود. و غالبا بر سر

مال می زنند ، خلاصه؛ اکثریت مردم از دلال ها راضی نیستنند!!!

در دنیای معنویت هم کسی که بین انسان و گناه، واسطه و «دلال» می شود،

در روایات «شیطان» نام دارد . تا جایی که خط مقدم  حمله او با انسان ها در

«بازار» معرفی شده است.

از دورغ ، ربا ، کم فروشی تا نگاه به نامحرم و ... همه در بازار به وفور یافت می شود

و باعث خوشحالی شیطان می شود. لذا در روایات آمده است؛ شیطان اول

کسی است که وارد بازار می شود و آخرین کسی است که آنجا را ترک می کند.1

 از ما خواستندکه  برعکس عمل کنیم، اگر ضرروت ندارد آخر نفر برویم و اول نفر برگردیم.

به این خاطر در روایت وارد شده که بازار مومنین مساجد هستند که یاد خداوند در آنها

جاری است و کمتر شیطان در آنها رفت و آمد دارد .

البته جمع آنها هم ممکن است . در قدیم غالبا در وسط هر بازار مساجد را می ساختند

و در اول روز احکام بازار تدریس و بعد در وقت نماز مشتری و فروشنده به مسجد

می رفتند تا در برابر وسوسه شیطان بیمه شوند.

1-امیر مؤمنان علیه السّلام فرمود: مردى بیابان‏نشین از بنى عامر

نزد رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله آمد و از آن حضرت پرسید:

بدترین مکانهاى زمین کجاست و بهترین جایهاى آن کجا؟

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: بدترین مکانهاى زمین

محل‏هاى خرید و فروش اجناس  است، و آنجا میدان مسابقه‏ ابلیس است؛

هر بامداد با پرچم خویش حرکت کرده تخت فرمانروائى خود را در سوق

استوار مى‏کند و ذرارى خویش را به هر سو گسیل مى‏دارد و آنان از این

چند قسم خارج نیستند، یا مأمور کاستن پیمانه هستند، یا مأمور کم‏

فروشى در میزان و سنجش، یا دزدى در ذرع پارچه و دروغ زنى

در وصف کالا و متاع و غیره و فرزندانش را سفارش مى‏کند و مى‏گوید:

بر شما باد به آنکه پدرش مرده و شما پدرتان زنده است

(یعنى بنى آدم که پدرشان مرده و شما که پدرتان من هستم

و اکنون زنده‏ام) پس او را بفریبید. و هر روزه همین کار اوست،

اوّلین کسى که وارد بازار مى‏شود و آخرین کسى است که از بازار خارج مى‏گردد،

سپس رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: و بهترین مکانهاى زمین مساجد است،

و محبوبترین مردم نزد خداوند عزیز آن کس است که زودتر از همه داخل مى‏شود

و از همه دیرتر بیرون مى‏رود.

ترجمه من لا یحضره الفقیه ؛ ج‏4 ؛ ص269